حق وتو چیست

✅حق وتو چیست

وتو (به لاتین: Veto) به معنی “من منع می‌کنم” است. این حق به پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد (ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، فرانسه، چین و روسیه) داده می‌شود تا بتوانند از تصویب هر پیش‌نویس قطعنامه در این شورا جلوگیری کنند.

به عبارت دیگر، هر کدام از این پنج کشور می‌توانند با یک رأی منفی، جلوی تصویب هر قطعنامه‌ای را بگیرند، حتی اگر اکثریت قریب به اتفاق اعضای شورای امنیت با آن موافق باشند.

?چرا حق وتو وجود دارد؟

هدف از حق وتو، جلوگیری از اقداماتی در شورای امنیت است که می‌تواند منافع حیاتی یکی از اعضای دائم را به خطر اندازد. این حق به این پنج کشور قدرت می‌دهد تا در صورت لزوم، از منافع خود در برابر اکثریت محافظت کنند.

?انتقادات به حق وتو

منتقدان حق وتو معتقدند که این حق به اعضای دائم شورای امنیت قدرت نامحدودی می‌دهد و می‌تواند مانع از اقدامات لازم برای حل بحران‌های بین‌المللی شود. آنها همچنین استدلال می‌کنند که این حق غیرمنصفانه است و به کشورهای قدرتمند امتیازات ویژه‌ای می‌دهد.

موارد استفاده از حق وتو

از زمان تأسیس شورای امنیت در سال ۱۹۴۵، اعضای دائم از حق وتو بیش از ۱۵۰ بار استفاده کرده‌اند.

روسیه بیشترین استفاده را از حق وتو کرده است، به طوری که تاکنون ۱۲۸ بار از آن استفاده کرده است.امریکا دومین کشور در استفاده از حق وتو است و تاکنون بیش از ۸۰ بار از آن استفاده کرده است.
بریتانیا، فرانسه و چین هر کدام به طور قابل توجهی کمتر از ایالات متحده و روسیه از حق وتو استفاده کرده‌اند.

?آیا حق وتو باید لغو شود؟

بحث‌های زیادی در مورد اینکه آیا حق وتو باید لغو شود یا خیر، وجود دارد. برخی از کشورها و سازمان‌ها خواستار لغو کامل حق وتو هستند، در حالی که برخی دیگر خواهان اصلاحاتی هستند که قدرت آن را محدود کند.

لغو کامل حق وتو به احتمال زیاد با مخالفت شدید اعضای دائم شورای امنیت روبرو خواهد شد. با این حال، اصلاحاتی مانند نیاز به کسب اکثریت دو سوم برای استفاده از حق وتو یا محدود کردن تعداد دفعاتی که هر کشور می‌تواند در یک دوره زمانی مشخص از آن استفاده کند، می‌تواند مورد بحث و بررسی قرار گیرد.